สำนักงานวิจัยและพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ (สวค.) เป็นหน่วยงานวิจัยภายใต้มูลนิธิสำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (International Health Policy Program – IHPP) จัดตั้งมาตั้งแต่ปี 2549 เพื่อให้ทำหน้าที่สร้างและจัดการองค์ความรู้ ตลอดทั้งพัฒนาศักยภาพคนและระบบการบริหารและจัดการกำลังคนด้านสุขภาพ เพื่อหนุนเสริมการพัฒนานโยบายและการจัดการกำลังคนด้านสุขภาพ โดยมีขอบเขตงานวิจัยในเรื่องนโยบายกำลังคนด้านสุขภาพภายในประเทศและระดับภูมิภาค ที่ครอบคลุมในเรื่องการวางแผน (Planning) การผลิต (Production) และ การบริหารจัดการ (Management)

ช่วงเวลาที่ สวค. กำเนิดขึ้นถือได้ว่าเป็นช่วงเวลาที่ระบบบริหารและจัดการกำลังคนด้านสุขภาพของประเทศกำลังอยู่ในสถานการณ์แห่งความยากลำบาก อันเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงของบริบทต่างๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงหลังวิกฤติเศรษฐกิจซึ่งทั้งภาครัฐและเอกชนต่างเร่งปรับทิศทางการพัฒนาเพื่อเร่งฟื้นฟูองค์กรและประเทศ นโยบายการพัฒนาระบบบริการสุขภาพของประเทศให้เป็นศูนย์กลางสุขภาพของอาเชียนเพื่อนำเงินตราต่างประเทศเข้ามากระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศ ส่งผลให้ภาคเอกชนมีความต้องการกำลังคนด้านสุขภาพมากขึ้น

ขณะเดียวกันนโยบายลดอัตรากำลังข้าราชการพลเรือนของรัฐบาลส่งผลให้บุคลากรเข้าสู่ระบบบริการสุขภาพภาครัฐลดน้อยลง ขณะที่การเกิดระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า รวมไปถึงจำนวนประชากรที่เพิ่มมากขึ้นและโครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้ระบบบริการภาครัฐมีความต้องการกำลังคนด้านสุขภาพมากขึ้น ปัจจัยทั้งหลายเหล่านี้เมื่อมารวมกันทำให้การบริหารและจัดการกำลังคนด้านสุขภาพของประเทศมีความซับซ้อนมากขึ้น จึงมีความต้องการหน่วยงานทางวิชาการเพื่อเฝ้าระวังสถานการณ์ รวมถึงพัฒนาองค์ความรู้ด้านการบริหารและจัดการกำลังคนด้านสุขภาพเป็นการเฉพาะ

ทั้งนี้การจัดการกำลังคนด้านสุขภาพเพื่อให้กำลังคนทุกประเภท มีจำนวนและคุณภาพเพียงพอกับความต้องการ มีการกระจายตัวอย่างเป็นธรรม เป็นเรื่องที่ซับซ้อนมาก กำลังคนในระบบสุขภาพนอกจากมีความเกี่ยวข้องกับความต้องการบริการสุขภาพที่เปลี่ยนไปแล้ว ยังมีความเกี่ยวข้องกับบริบทด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศและโลกซึ่งมีพลวัตรอยู่ตลอดเวลา และเป็นปัจจัยที่อีกทั้งยังมีหลายภาคส่วนเข้ามาเกี่ยวข้อง ทั้งสถาบันการศึกษา หน่วยบริการ องค์กรวิชาชีพ และภาคประชาสังคม

การจัดการประเด็นที่ใหญ่และซับซ้อนอย่างกำลังคนด้านสขุภาพจึงต้องการยุทธศาสตร์ที่เหมาะสมในการสร้างและรวบรวมองค์ความรู้ สร้างความร่วมมือระหว่างภาคีเพื่อร่วมกันขับเคลื่อนการแก้ปัญหาผ่านกระบวนการสร้างองค์ความรู้เพื่อหนุนเสริมนโยบายและนำสู่การปฏิบัติ และนี่เป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ สวค. ได้ถือกำเนิดขึ้น